Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar Ders Notları

Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar Ders Notları başlamadan önce bir kaç hatırlatma yapmak istiyorum elimden geldiğince önemli yerin özetini çıkartım ama yinede siz 1 saatinizi ayırıp özet içinde uyaracağım yerleri kitaptan okuyun arkadaşlar lafı fazla uzatmadan Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar Ders Notları başlayalım ;

Yeni Kamu Yönetimi

Klasik Kamu Yönetimi ;

1. Bürokrasi modeline göre örgütlenmiştir.
2. Kamusal mal ve hizmetlerin üretiminde ve dağıtımında bürokrasi vasıtasıyla doğrudan görev almalıdır.
3. Siyasi ve idari konuları birbirinden ayırabilmelidir.
4. Yönetimin özel biçimidir. Özel sektörden farklıdır. Bundan dolayı, profes­yonel bir bürokrasi ve çalışanların hayat boyu istihdamına göre düzenlen­mesi gerekmektedir.

Yeni Kamu Yönetimi’ni Oluşturan Teoriler

Modern liberalizmin kamu yönetiminin şekillenmesinde etkin rol oynamasına kat­kı sağlayan en önemli özelliği; önceleri piyasa mekanizmasının iyileştirilmesi ama­cıyla ortaya konulan ancak daha sonra piyasada görülen başarı üzerine, bu çözüm­lerin kamu yönetiminde de etkili olacağı düşüncesine yol açan kamu tercihi, so­rumluluk, işlem maliyeti ve yönetim ideolojisi gibi teorileri içermesidir.

Kamu Tercih Teorisi

Teorinin mimarı kabul edilen James Buchanan, 1957 yılında arkadaşları ile birlikte kurduğu Virginia Üni­versitesi Politik İktisat Araştırma Merkezinde teori ile ilgili ilk kuramsal çalışmaları yapmıştır. Bu merkez kamu tercihi teorisinin temellerinin oluşmasında ve olgun­laşmasında önemli rol oynamıştır. Daha sonra kurulan Kamu Tercihi Araştırma Merkezi ise bu gelişmeleri hayli hızlandırmıştır. Buchanan, teoriyi kuramlaştırırken Simon’un 1940’larda geliştirmeye başladığı rasyonel karar verme yöntemlerinden oldukça fazla etkilenmiştir.
Biraz daha eskiye gidilirse kamu tercihi teorisinin kurucuları olarak, ABD’de Ja­mes Madison ve Alexis de Tocqueville’i gösterilebilir. O dönemde, farklı kamu malları üretimine uygun kamusal düzenlemelere gidilmesini ve rekabet yaratacak etkinliğin sağlanmasını öngörmeleri ve yönetimde kalitenin artırılmasının ve yöne­timin hacim olarak azaltılmasının gereğini ortaya koymaları teorinin öncüleri olma­larını sağlamıştır.

Sorumluluk Teorisi

1960’lı yıllarda ve 1970’lerin başında hızla genişleyen kamu sektörü, sadece eko­nomik büyümeye değil aynı zamanda sosyal ve politik durgunluğa da neden ol­muştur. Bu süreçte gündeme gelen sorumluluk teorisi, insanın akılcıl bir yaratık oldu­ğu ve kendi çıkarları doğrultusunda hareket ettiği öngörüsü ile ortaya çıkmıştır.
Sorumluluk teorisi genel olarak sorumluluğu üstlenen, yani işi yapmaya talip olanla so­rumluluğu veren yani işi bir bedel karşılığında yaptıran kişi arasındaki ilişkiyi tanımla­maktadır. Her iki taraf da kendi çıkarının peşinde koşmaktadır.

İşlem Maliyet Teorisi

Teori örgütleri anlamak ve örgüt davranışlarının özelliklerini incelemek amacıyla geliştirilmiştir. Bundan dolayı iktisat ile yönetim teorisinin birleştiği ortak alan ola­rak değerlendirilmektedir.

Yönetim İdeolojisi Teorisi

Yönetim ideolojisi teorisi (managerialism) işletme yönetimi tekniklerinin kamu ke­simi yönetimine ithali olarak tanımlanmaktadır.

Yeni Kamu Yönetimi’nin Özellikleri

YKY’nin özellikleri daha ayrıntılı ele alı­nacak olursa şu unsurlarla karşı karşıya kalınmaktadır;

1. Profesyonel yönetimi oluşturmak
2. Standartların belirginleştirmek ve performansı ölçmek
3. Çıktı kontrolüne önem vermek
4. Ayrışmaya vurgu yapmak
5. Müşteri odaklılık
6. Rekabete vurgu yapmak
7. Özel sektör yöntemlerine vurgu yapmak
8. Merkezileşme
9. Ademimerkezileşme

Yeni Kamu Yönetimi’nin İlkeleri

Klasik kamu yönetimi; “mevcut kaynaklarla nasıl daha fazla ve daha iyi hizmetler sunulabilir?’’ sorusuna “verimlilik az para harcayarak nasıl hizmetin kalite ve mik­tar düzeyi korunabilir?’’ sorusuna da ekonomiklik cevabını vermiştir. Son dönem­de gündeme gelen YKY düşüncesi ise buna üçüncü bir soru olarak “kamu hizmet­lerin de sosyal eşitlik sağlanabilir mi?’’ sorusunu eklemiştir.
Yeni Kamu Yönetimi İlkeleri;

1. Küçülmek: Bu ilke gereği yönetimin hacimce faaliyet alanının azaltılması öngörülmektedir.
2. Yönetim ideolojisi teorisini (managerialism) kamu yönetimine uyarlamak: Teori genel olarak özel sektör uygulamalarının kamu yönetimine uyarlan­masını öngörmekte, bu amaçla performans ölçümlerine dönük sistemler kurmakta ve çeşitli göstergeler kullanmaktadır.
3. Girişimci yönetimler mantığını kamu yönetimine aktarmak: Bu tür yönetim­ler sayesinde hizmet sağlayıcılar arasında rekabet teşvik edilmektedir.
4. Yerelleşmek: Bu şekilde karar alma süreçleri hizmeti kullananlara yakmlaştırılmakta, rekabet artırılmakta ve yenileştirme gündeme gelmektedir.
5. Bürokrasiyi azaltmak: Bunun için hiyerarşi ve katılma süreçlerinden çok so­nuçlara vurgu yapılmaktadır.
6. Özelleştirmek: Bazı durumlarda ve gerekli şartlar oluştuğunda yönetimler, mal ve hizmet sunumunu dışarıdan özel sektör firmalarına yaptırabilmekte­dirler.

Yeni Kamu Yönetimi’ni Uygulayan Ülkeler ( Önemli Dikkat Edin )

Hareket öncelikle İngiltere’de başlamış, daha sonra ABD’de yaygınlık kazanmış, oradan da Avustralya ve Yeni Zelanda’ya taşınmıştır. Ardından İskandinavya ülkelerinde ve Kıta Avrupa’sında yaygınlaşmıştır.

Avustralya

Avustralya’da kamu yönetiminin yeniden yapılanmasında uygulanacak reform­lar için şu temel ilkeler belirlenmiştir:

1. Toplum ve yönetim taleplerine uygun yönetim standartları geliştirmek ve açık ve belirgin amaçları olan personel ile çalışmak,
2. Bu amaçlarla bireylerin ve çalışma gruplarının performansları arasında ilişki kurmak ve performanslarını değerlendirmek,
3. İşlerini etkin görebilmeleri için personele uygun araçları sağlamak,
4. Geçerli ve dönemin koşullarına uygun eğitim imkânı sunarak çalışanlara kendilerini geliştirme fırsatları sağlamak,
5. Bireysel performansı düzenli izlemek,
6. İyi performansa ödül vermek ve düşük performansla özel ilgilenerek artma­sı için çaba harcamak.

Fransa

YKY uygulamaları açısından ihtiyatlı ve kısmen de başarısız örnek olarak ni­telendirilmektedir. Çünkü 1995-1997 yılları arasında yönetimde değişiklik yapma kararlığı ile iktidara gelen hükümet, bu konuda başarılı olamamıştır.

İngiltere

Dünya ülkeleri ilk olarak kendi klasik kamu yönetimlerinin özel sektör kadar başarılı olamadığı gerçeği ile çok çarpıcı bir şe­kil de İngiltere’de 1968’de yayımlanan Fulton Raporu ile tanışmışlardır.Her ne kadar ülkede 1854 yılında patronaj sistemine karşı merit sistemini savu­nan Northocote-Trevelyon Raporu yayımlanmış olsa da bu rapor dönemin koşul­larına göre çok fazla dikkat çekmemişti. 1961 yılında oluşturulan Plowden Komitesi özel sektör tekniklerinin uygulanması­na dönük ilginç öneriler getirmiştir.

*****Önemli****

İngiltere’de YKY düşüncesinin uygulamaya aktarıldığı en önemli adım 1988 yı­lında atılmıştır. Hareket, dönemin Başbakan danışmanı Sir Robin Ibbs tarafından hazırlanan “Kamu Yönetiminin Geliştirilmesi: Gelecek Adımlar” isimli raporun ya­yınlanmasıyla başlamıştır. Raporda yeniden yapılanmanın en önemli özelliğinin, politika geliştirme dışında kalan yürütme görevlerinin ayrı ve küçük birimler ara­cılığıyla görülmesinin sağlanması olduğu belirtilmektedir. Raporda ayrıca hizmet sunumu üzerinde yoğunlaşılmakta ve hizmetten yararlananların ihtiyaçları öne çı­karılmaktadır.

Amerika Birleşik Devletler

ABD’de yeniden yapılanmayı öneren son dönemin en önemli çalışmalarından Al Gore Raporu, federal yönetimin nitelikli personelle doldurulması gerektiğini be­lirtmiştir.

Önemli Notlar

• Paradigma ; Dünyayı algılamak ve anlamak için gerekli olan zihinsel düşünce tarzı en açık şekilde nitelendirmektedir.
• Hızlı Değişim Süreci ; Klasik kamu yönetimi anlayışının güven kaybına uğramasına yol açan en önemli gelişmedir.
• Devletin sosyo ekonomik fonksiyonlarının küçültülmesi ile yoksullukların azaltılması bu politikayla mümkün olacaktır.
• Public Management ; Kamu İşletme Yönetimi dir.
• Kamu Tercih Teorisinin kurucusu Buchanan dır.
• Sorumluluk Teorisi ; Yeni kamu yönetimi düşüncesinde vekalet verenle alan arasındaki ilişkiyi ortaya koyan teoridir.
• İşlem Maliyet Teorisi ;  Örgütsel Ekonomiye daha fazla ağırlık verir.